Ξενη Σιμου
Η «Balyabadra», όπως αποκαλούνταν το αστικό συγκρότημα της Πάτρας κατά την οθωμανική περίοδο, ή «Παπαρούνα του Εγιαλετίου του Μοριά» κατά την έκφραση του Οθωμανού περιηγητή Εβλιά Τσελεμπή, μετασχηματίστηκε σε σπουδαίο αστικό κέντρο του Νεοελληνικού κράτους μετά την απελευθέρωση. Αποτελεί ίσως ένα από τα εντυπωσιακότερα παραδείγματα πόλεων που απέβαλαν με ταχύτατους ρυθμούς τα στοιχεία του οθωμανικού τους παρελθόντος, υιοθετώντας τη νεοκλασική αρχιτεκτονική ως αρχιτεκτονική αρμόζουσα στα νέα υψηλά εθνικά ιδεώδη, με το βλέμμα στραμμένο προς τα δυτικά πρότυπα. Η μετάβαση αυτή σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις ιδιαίτερα ευνοϊκές οικονομικές προϋποθέσεις που δημιουργήθηκαν ήδη από την προεπαναστατική περίοδο λόγω της στρατηγικής θέσης «του λιμανιού της Δύσης», και με τις άμεσες ενέργειες του νεοσύστατου κράτους για τον σχεδιασμό της νέας πόλης. Σε αντίθεση με τις απόψεις που διατυπώνονται σε μη εξειδικευμένες μελέτες, η Πάτρα της οθωμανικής περιόδου ήταν ένα ακμάζον αστικό κέντρο, όπως μαρτυρούν τα οθωμανικά κατάστιχα, οι ιστορικές πηγές και η μελέτη της οικιστικής της εξέλιξης, έχοντας λάβει αμέσως μετά την οθωμανική κατάκτηση του 1458 ειδικά φορολογικά κίνητρα λόγω της κομβικής της θέσης στη θαλάσσια μεθόριο μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των Δυτικών ανταγωνιστών της, τα οποία συνέβαλαν στην πληθυσμιακή και οικιστική της ανάπτυξη.
Στο πλαίσιο αυτό, στόχος της ανακοίνωσης είναι η διερεύνηση ζητημάτων πολεοδομικής οργάνωσης και εξέλιξης της Πάτρας κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου. Παράλληλα θα εξεταστούν οι μηχανισμοί μετάβασης από την οθωμανική στην μετεπαναστατική Πάτρα και θα επιχειρηθεί η ανίχνευση στοιχείων συνέχειας «από τον μαχαλά» (τον πυρήνα οργάνωσης της οθωμανικής περιόδου) «στην ενορία» (κύτταρο συγκρότησης της νεοελληνικής πόλης).